Somon

Somon balığı nedir?

Somon (Salmo salar ve Oncorhynchus türleri), soğuk denizlerde yaşayan, eti pembe renkli, yağlı ve besleyici bir balık türüdür. Genellikle tatlı suda doğup denize göç eden ve tekrar tatlı suya dönen bir yaşam döngüsüne sahiptir. Omega-3 yağ asitleri bakımından zengin olması nedeniyle tüm dünyada sağlıklı beslenmenin simgesi haline gelmiştir.

Somon balığı nerede yaşar?

Somon balıkları, doğal olarak Kuzey Atlantik Okyanusu, Kuzey Pasifik ve bu denizlere akan nehirlerde yaşar. Ayrıca:

  • Norveç, İskoçya, Kanada gibi ülkelerde yetiştirilir

  • Türkiye’de ise özellikle Karadeniz’de kültür balıkçılığıyla yetiştirilir

  • Tatlı suya yumurtlamak için göç ederler

Türkiye’deki somonlar genellikle “Türk Somonu” adıyla Karadeniz’de kafeslerde yetiştirilir.

Somon ile alabalık aynı mı?

Hayır, somon ve alabalık farklı türlerdir ancak bazı benzerlikler gösterir:

Özellik Somon Alabalık
Et rengi Açık pembe – turuncu Genellikle açık pembe
Lezzet Daha yağlı ve yoğun Daha hafif
Yaşam alanı Tuzlu ve tatlı su Genellikle tatlı su
Boyut Daha büyük (4–8 kg) Daha küçük (0.5–2 kg)

Türkiye’de satılan “somon alabalık” aslında alabalığın büyütülmüş halidir, gerçek somon değildir.

Somon balığı sağlıklı mı?

Evet, somon balığı en sağlıklı hayvansal gıdalardan biridir. Özellikle:

  • Kalp ve damar sağlığını korur

  • Beyin gelişimini destekler

  • Anti-inflamatuar etkiler sunar

  • Omega-3 yağ asitleri yönünden zengindir

  • Protein deposudur

  • D vitamini ve B12 vitamini açısından çok zengindir

Diyet yapanlar, sporcular, çocuklar ve yaşlılar için önerilir.

Somon balığının besin değerleri nedir?

100 gram pişmiş somonun ortalama besin değerleri:

  • Kalori: 200–220 kcal

  • Protein: 20–25 g

  • Yağ: 12–15 g

  • Omega-3: 1.8–2.5 g

  • B12 vitamini: Günlük ihtiyacın %100’ü

  • D vitamini: Günlük ihtiyacın %70’i

  • Selenyum, potasyum, fosfor içerir

Bu değerler, somonu en besleyici deniz ürünlerinden biri yapar.

Somon nasıl pişirilir?

Somonun yağlı yapısı sayesinde birçok farklı şekilde pişirilebilir. En popüler pişirme yöntemleri:

  • Fırında: Sebzelerle ya da tek başına 180°C’de 20–25 dakika

  • Izgara: Derisiyle birlikte, baharatlarla lezzetlendirilerek

  • Tavada: Zeytinyağında önlü arkalı 4–5 dakika

  • Buharda: Hafif ve diyet için uygun bir yöntem

  • Çiğ (sashimi): Japon mutfağında kullanılır

  • Marine (gravadlax): İskandinav usulü çiğ marine

Somonun yanında genellikle limon, dereotu, hardal sosu, roka, kuşkonmaz gibi garnitürler önerilir.

Somon balığı kokar mı?

Taze somon balığı keskin kokmaz. Tersine, taze somon hafif deniz kokuludur. Eğer balıkta ağır, keskin veya ekşi bir koku varsa bayatlamış olabilir. Bu nedenle:

  • Gözleri parlak

  • Derisi nemli ve gergin

  • Rengi canlı pembe olmalıdır

Marketlerde vakumlu veya dondurulmuş olarak satılan somonlarda da bu kriterler geçerlidir.

Somon balığı helal mi?

Evet, somon balığı İslam dinine göre helaldir. Pulları olan ve suda yaşayan bir balık olduğu için İslami usullere göre tüketiminde bir sakınca yoktur.

Somon balığı nereden alınır?

Somon balığı Türkiye’de genellikle:

  • Marketlerde vakumlu ya da dilimlenmiş halde

  • Balıkçılarda taze ya da dondurulmuş şekilde

  • Online balık satış platformlarında
    bulunabilir.

Fiyatı diğer balıklara göre daha yüksek olabilir, ancak besin değeri de buna göre yüksektir.

Türk somonu nedir?

Son yıllarda Türkiye’de yetiştirilen ve Karadeniz’de üretilen somon türü “Türk Somonu” olarak adlandırılır. Norveç somonuna göre:

  • Daha küçük boyutludur

  • Lezzeti hafiftir

  • Daha ekonomik bir seçenektir

  • Genellikle ihracata yönelik üretilir

  • Tatlı su (ırmak) ve tuzlu su (Karadeniz) geçişiyle büyütülür

Sağlık açısından Norveç somonuna benzer değerlere sahiptir.

Somon Balığının Faydaları Nelerdir?

Faydaları ve lezzeti ile sofralarda mutlaka olması gereken bir balık olarak ön plana çıkan somon balığının özellikleri ise şunlar;

  • Kalp damar sağlığını korur. Kalp krizi ve felç geçirme riskini ciddi anlamda azaltır.
  • Oldukça zengin bir besin içeriğine sahiptir. Yağ oranı düşük olup günlük protein ihtiyacının büyük bir bölümünü karşılar.
  • Kanser hastalıklarına yakalanmaya karşı koruyucudur.
  • Antienflamatuar olup vücutta oluşabilecek kronik enflamasyonun azaltılmasını sağlar.
  • Nezle, grip, soğuk algınlığı gibi hastalıkların semptomlarını hafifletir.
  • Kan pıhtılaşmasına karşı etkilidir ve kan basıncının düzenlenmesini sağlar.
  • Uzun süreler boyunca tok tutar. Böylece zayıflamaya yardımcı olur.

Somon balığı neden bu kadar popüler?

Somon, dünya genelinde şu nedenlerle tercih edilir:

  • Lezzetli ve aromatik bir ete sahip olması

  • Sağlık açısından çok faydalı olması

  • Pişirme yöntemlerinin çeşitliliği

  • Estetik görüntüsü (pembe rengi)

  • Uluslararası mutfaklarda yaygın kullanımı (örneğin: sushi, fırın, salata)

Bu nedenlerle somon, gurmelerden ev aşçılarına kadar herkesin mutfağında yer bulur.

Somon balığı nasıl saklanır?

Somon balığı kısa sürede bozulabileceği için dikkatli saklanmalıdır:

  • Taze somon: Buzdolabında 1 gün içinde tüketilmeli

  • Vakumlu somon: Son kullanma tarihine kadar buzdolabında

  • Dondurulmuş somon: -18°C’de 3 aya kadar saklanabilir

  • Pişmiş somon: 1–2 gün içinde tüketilmelidir

Somonun saklandığı kap hava almayacak şekilde olmalıdır.

Diğer Balık türlerini incelemek için lütfen tıklayınız.